K House / P.A.C.E Architecture – “Biến thiếu thành thừa” 

Tư tưởng chủ đạo trong thiết kế ngôi nhà là tận dụng tất cả các yếu tố tự nhiên săn có từ vị trí tới các điều kiện khí hậu thổ nhưỡng tự nhiên khu vực và nhu cầu của mỗi người sống trong ngôi nhà, học hỏi và ứng dụng kinh nghiệm của thế hệ đi trước trong cách xử lý không gian. 

Thông tin dự án:
Công ty thiết kế: P.A.C.E Architecture (Địa chỉ: Tầng 4, số 3 Châu Long, Ba Đình, Hà Nội SĐT: 043 710 1575)
Kiến trúc sư chính: Nhâm Chí Kiên (SĐT: 0167 2945652)

Năm: 2010
Địa điểm xây dựng: Phường Long Biên, quận Long Biên, Hà Nội
Diện tích khu đất: 120 m2
Tầng cao: 4 tầng
Tổng diện tích sàn: 300 m2
Thi công:  P.A.C.E Architecture
Phân tích nhiệt, ánh sáng, gió:  E4G.org
Ảnh: Libeskein

Các giải pháp kiến trúc sử dụng trong thiết kế công trình này không phải là những kiến trúc gì quá đặt biệt và xa lạ với những người dân bình thường. Công trình cũng như con người, cũng có nhu cầu lớn nên và thay đổi theo thời gian. Vì thế các giải pháp kiến trúc cũng chỉ quan tâm đến khung không gian chính của ngôi nhà và các vấn đề thông gió, ánh sáng và vi khí hậu, để tạo ra một bộ khung kiến trúc sống tốt. Còn vấn đề chi tiết thì tùy theo sở thích và cá tính của các thành viên trong gia đình mà các thành viên trong gia đình có thể góp phần tạo ra không gian sống cho gia đình mình.

Nhà ống hẹp và sâu thường sẽ dẫn đến thiếu gió và ánh sáng. Ngoài ra điều kiện khí hậu miền Bắc rất khắc nghiệt, mùa đông thì rất lạnh, mùa hè thì rất nóng và mùa nồm thì độ ẩm rất cao (gây hiện tượng đọng nước trên bề mặt sàn nhà, tường, trần và các vật dụng trong gia đình). Ngoài ra do biến đổi khí hậu bây giờ còn có thêm mùa lụt.

Thiết kế cần đạt được ở đây là làm sao “Biến thiếu thành thừa” biến thiếu gió thành thừa gió, thiếu ánh sáng thành thừa ánh sáng. Và cũng cần giải quyết được các vấn đề của khí hậu miền Bắc là đảm bảo ấm về mùa đông, mát về mùa hè và mùa nồm không bị đọng nước.
Giải pháp được lựa chọn ở đây là tạo một giếng trời rộng ở giữa nhà để cho ánh sáng và gió có thể chan hòa tới các phòng. Với mái kính lớn khu giếng trời và hai đầu mái là những chớp kính, đóng mở tuỳ theo điều kiện thời tiết giúp gió có thể lưu thông. Dưới mái kính là lớp rèm thông minh được đóng mở tự động, để điều tiết ánh sáng. Mái kính này cho phép người ta hưởng thụ cả vẻ đẹp của trăng và mưa.

Thiết kế này cũng không có gì quá mới lạ, không gian này từ thời Kẻ Chợ – 36 phố phường xưa đã được sử dụng một cách linh hoạt và nhuần nhuyễn. Khoảng sân trong ngôi nhà truyền thống Việt vốn là nét nhân văn trong nếp sống quây quần của nhiều thế hệ. Không gian này để cho gió tự do trong khoảng sân thoáng đãng, nắng long lanh làm xanh lên những khoảnh cây giữa các tầng.
Giải pháp thiết kế măt tiền nhà:
Ngôi nhà với mặt tiền 4,8m và xây cao 4 tầng, thường sẽ có cảm giác bị trông chênh. Cách sử lý mặt tiền ở đây với những đường nét và hình khối làm sao cảm giác giảm bớt độ cao và tăng bề rộng mặt tiền nhà. Các chi tiết và mảng miếng được thiết kế theo chiều ngang và trần nhà cũng chỉ có độ cao vừa phải phù hợp với tỉ lệ con người. Tầng 4 được thiết kế thụt vào trong và phía trước làm vườn hoa cũng giúp giảm chiều cao ngôi nhà khi nhìn vào từ ngoài đường.

Hệ thống mành chắn nắng bên ngoài mặt tiền nhà được làm bằng những lan chớp gỗ tạo cảm giác thân thiện và gần gũi. Nhà là hướng Đông Nam nên mành gỗ chỉ để chắn nắng hướng đông từ sáng tới trưa. Theo tính toán thông thường thì nắng từ sáng tới 9h30 thường không gắt, mà nắng bắt đầu gắt từ ngoài 10h đến 4h chiều. Những lan chớp chéo từ mái đến lưng chừng phòng khách được tính toán độ nghiêng cho ánh nắng xuyên qua đến 9h30, từ 9h30 đến 12h thì ánh nắng không xuyên qua được, còn sau 12h thì nắng đã ở phía sau lưng nhà.

Sân trong nhà bắt đầu bằng một mặt nước rộng tạo cảnh quan cho không gian phòng bếp. Gió hướng Đông Nam sẽ thổi qua hệ thống mành chớp, qua mặt nước sẽ lọc không khí trong lành và hơi nước bốc nên giúp điều hòa môi trường không khí trong nhà.
Mặt bằng các tầng:
Ngôi nhà đặc trưng dạng nhà Ống dài sâu có một mặt thoáng hướng Đông – Nam, với kích thước 25m x 4,8m. Thiết kế ngôi nhà cho 3 thế hệ với nhiều lứa tuổi khác nhau, mà vẫn phải đảm bảo thỏa mãn nhu cầu của các thành viên trong gia đình. Vì thế những giải pháp thiết kế cần có được những không gian chung mang tính gia đình cao, nơi thể hiện được cách sống, không khí và văn hóa gia đình Việt. Những không gian cá nhân cần tạo sự riêng tư nhất định.

Vườn trên mái được chia ô và đổ lớp đất bãi bồi sông Hồng khoảng 20cm trồng các cây giây leo và cây mọc tự nhiên giúp chống nóng và tạo màu xanh cho mái vào mùa hè. Sau này khi có điều kiện thì chủ nhà sẽ trồng rau sạch. Ở tầng trên cùng, sau phòng thờ và phòng giặt là một khu vườn nhỏ đủ để trồng các loại rau thơm dùng trong các bữa ăn hàng ngày.

Không gian lệch tầng giúp giảm cảm giác chiều dài nhà Ống và cũng giúp cho luồng gió vào nhà có thể xuyên qua dễ dàng qua nhiều tầng khác nhau, tăng hiệu quả thông gió. Hình dạng mái giếng trời cũng giúp cho việc thông gió thuận lợi hơn, lượn theo đường đi của hướng gió chủ đạo vào nhà từ hướng Đông Nam.

Phòng sinh hoạt chung và không gian bếp là một không gian liên thông qua không gian thông tầng, giúp mọi người trong nhà có nhiều không gian giao tiếp, khi nấu ăn vẫn có thể nói chuyện được với mọi người bên phòng sinh hoạt chung… Phòng sinh hoạt chung ngoài việc liên thông và giao lưu được với không bếp, thì phía mặt tiền được mở mảng của kính rộng. Bậu của thấp tạo tạo góc view mở hoàn toàn ra vườn hoa bên ngoài, mất cảm giác ngồi trong nhà.
Các không gian công cộng của ngôi nhà được liên thông và không bị chắn tầm nhìn, khiến cho cảm giác của mọi người khi bước vào ngôi nhà sẽ thoải mái hơn với không gian rộng rãi do nhiều không gian trống được nối liền nhau. Ngoài ra, đây còn là một cách hiệu quả để đưa ánh sáng tự nhiên vào ngôi nhà nhiều hơn và sâu nhất có thể và giảm bớt cảm giác quá dài của ngôi nhà.

Cửa sổ các phòng ngủ hướng ra giếng trời đều có bồn hoa, ở các phòng trong nhà mọi người đều có thể ngắm nhìn được mầu xanh của các bồn hoa qua khung của sổ. Và tùy sở thích của từng người mà mỗi tầng có thể trồng các loài hoa khác nhau. Cửa sổ được thiết kế thấp gần sát mặt sàn giúp giảm cảm giác ngăn cách giữa trong phòng và không gian tự nhiên bên ngoài, cũng là để không gian trong phòng thông thoáng và rộng hơn. Còn khi cần sự yên tĩnh và riêng tư chỉ cần kéo lớp dèm chống nắng không cho ánh sáng xuyên qua để đảm bảo những giấc ngủ ngon.

Cầu thang có dạng các tấm gỗ công xôn tăng khả năng lưu thông không khí, giải pháp này cũng góp phần tăng ánh sáng tự nhiên cho ngôi nhà.  Phòng làm việc là một không gian mở phía trước là vườn hoa và cũng không có sự ngăn cách với giếng trời và bồn hoa nhỏ bên trong phòng.
Khu WC và thay đồ được bố trí ở cuối ống nhà, cuối nhà có một giếng trời xuyên suốt các tầng để lấy sáng tự nhiên cho các phòng thay đồ và WC. Giếng trời này cũng là để hút gió đối lưu không khí và vẫn dành chỗ cho cây xanh.

Tủ thay đồ cánh được làm bằng vải giúp tăng chất cảm thân thiện và nhẹ nhàng kho không gian, tường phòng WC được xây bằng gạch kính để lấy sáng từ giếng trời
Trong nhà thì các phòng được bố trí lệch tầng và có khoảng sân chơi ở khu giếng trời, những ngày đẹp trời thì mọi người có thể ngồi uống trà và đọc sách. Sân trong nhà là không gian giao lưu chung, trở thành “trung tâm xã hội” của gia đình, giao hòa với thiên nhiên, các thành viên trong nhà đều phải có trách nhiệm làm cho nó đẹp hơn, xanh hơn với những loại cây tự chọn tự trồng …
Khẩu độ của khu giếng trời là 8×4,8m là khá lớn mà không có dầm chạy ngang qua, giải pháp ở đây là dùng dầm I để chịu được khẩu độ lớn giúp giải phóng không gian và cũng là để liên kết khối trước và khối sau của căn nhà.

Xem tất cả ảnh trong bài tại đây: 

Biên tập: Quỳnh Nga – Kienviet.net